swot

بسیاری از شاخه‌های دانش، کلیدواژه‌هایی دارند که تصور آن دانش‌ها، بدون آن واژه‌ها امکان‌پذیر نیست.

به عنوان مثال، اگر عرضه و تقاضا را از اقتصاد بگیریم، با وجود پیکر فربهِ این دانش، چیزِ چندانی از آن باقی نمی‌ماند.

به شیوه‌ی مشابه، اگر فرصت، تهدید، قوت و ضعف را از استراتژی بگیریم، بخش مهمی از استراتژی را کمرنگ کرده‌ایم. چهار واژه‌ای که معمولاً آن‌ها را به واسطه‌ی حرف اول معادل‌های انگلیسی‌شان، به عنوان SWOT یا ماتریس SWOT می‌شناسیم:

فرصت (Opportunity)

تهدید (Threat)

قوت (Strength)

ضعف (Weakness)

ماتریس SWOT را می‌توان از قدیمی‌ترین ابزارهای استراتژی دانست و تحلیل SWOT بر اساس این ماتریس، به بخش استانداردِ بسیاری از کتاب‌ها و مراجع رسمی در زمینه‌ی استراتژی و تفکر استراتژیک تبدیل شده است (گاهی اوقات این ماتریس را ماتریس سوات یا مدل سوات می‌خوانند).

با وجودی که اغلب ما، آشنایی کافی با این ابزار داریم، با هدف یکنواخت شدن تصویر ذهنی دوستان متممی از تحلیل SWOT و نیز شکل‌گیری یک زبان مشترک در به‌کارگیری مدل SWOT، درسی را به مرور مختصر این ابزار اختصاص داده‌ایم.

ماتریس SWOT

نخستین گام برای استفاده از تحلیل SWOT این است که نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید را، هر یک به صورت جداگانه و دقیق، فهرست کنیم. دو اصطلاح قوت و ضعف به وضعیت درونی کسب و کار اشاره دارند و فرصت و تهدید، از محیط بیرونی کسب و کار حرف می‌زنند:

ماتریس SWOT که قرار است بعداً برای تحلیل SWOT استفاده شود. اما چارچوب آن باید تغییر کند

بنابراین موارد زیر می‌توانند نمونه‌هایی از قوت و ضعف در یک کسب و کار (SW) باشند:

نقدینگی بالا / پایین

دسترسی داشتن یا نداشتن به دانش فنی و تخصصی

فرهنگ سازمانی بسیار مولد یا غیر مولد

در اختیار داشتن یک پایگاه قدرتمند در میان مشتریان

سهم بالا یا پایین هزینه‌ی منابع انسانی در ساختار هزینه های کسب و کار

دسترسی ساده یا دشوار به منابع حیاتی برای کسب و کار

انگیزه‌ی بالا یا پایین نیروی کار

کیفیت بالا یا پایین محصولات

دسترسی یا عدم دسترسی به یک شبکه توزیع قدرتمند

در مقابل، موارد زیر می‌توانند نمونه‌هایی از فرصت و تهدید در محیط یک کسب و کار (OT) باشند:

نوسان نرخ برابری ریال در برابر دلار

ثبات یا بی‌ثباتی قوانین در حوزه‌ی فعالیت یک کسب و کار

وجود داشتن یا نداشتن رقبای بزرگ با حمایت و سوبسید دولتی

رواج داشتن یا رواج نداشتنِ فرهنگ استفاده از محصولات یک کسب و کار

تغییر در هرم جمعیتی و ویژگی‌های دموگرافیک جامعه

تغییراتی که در زیرساخت‌های تکنولوژیک کشور روی می‌دهد

پیشرفت‌های حوزه‌ی فناوری اطلاعات

تقویت یا تضعیف رابطه‌ی سیاسی کشور با سایر کشورها

اگر نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید را در چارچوبی که کمی بالاتر نمایش دادیم قرار دهیم، به چنین ماتریسی خواهیم رسید:

نمونه ماتریس SWOT تکمیل شده

تحلیل SWOT چیست؟

ماتریس SWOT را نباید با تحلیل SWOT اشتباه بگیریم. این ماتریس، صرفاً شیوه‌ای برای نمایش وضعیت موجود یک کسب و کار است. اما هدف اصلی از فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، بررسی گزینه‌های استراتژیک پیش روی یک کسب و کار است. وگرنه فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، به خودی خود نمی‌تواند معجزه کند و تأثیری داشته باشد.

به همین علت، گام بعد از تعیین مولفه‌های S و W و O و T در روش SWOT این است که رابطه‌ی آن‌ها با یکدیگر و تأثیر آن‌ها بر یکدیگر را در نظر بگیریم:

تحلیل SWOT

معمولاً در میان استراتژیست‌ها، اصطلاح‌های زیر را زیاد می‌شنوید (+):

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس‌ها، به درس‌های متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

فهرست درس‌های متمم

شاید برایتان جالب باشد که بررسی‌های ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقه‌مند بود‌ه‌اند، برای مطالعه‌ی درس‌های زیر هم وقت گذاشته‌اند

منبع

https://motamem.org/